bars

Zaskakujące podobieństwa i różnice między językiem polskim a angielskim - spojrzenie tłumacza.

22 maja, 2023
Autor: Advance MK

Zaskakujące podobieństwa i różnice między językiem polskim a angielskim – spojrzenie tłumacza.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak różne mogą być dwa języki? Ile podobieństw i różnic może kryć się między strukturami gramatycznymi, słownictwem, a nawet kulturą związaną z językiem polskim i angielskim? Jako profesjonalny tłumacz polsko-angielski, codziennie zmagam się z tymi różnicami i podobieństwami, staram się je zrozumieć, aby przekazać najbardziej precyzyjne tłumaczenie. Dzisiaj chciałbym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami.

W tym artykule rozważymy strukturę języka, porównując podstawowe zasady gramatyczne obu języków oraz słownictwo. Następnie zbadamy wyzwania stojące przed tłumaczem polsko-angielskim, omawiając dlaczego dosłowne tłumaczenie nie zawsze działa oraz jak kultura wpływa na proces tłumaczenia. Na koniec podsumujemy, jakie korzyści niesie ze sobą zrozumienie tych podobieństw i różnic dla efektywnego tłumaczenia.

Cel tego artykułu to nie tylko pokazanie zaskakujących podobieństw i różnic między językiem polskim a angielskim, ale również pomóc Ci lepiej zrozumieć i docenić złożoność pracy tłumacza.

Struktura języka: polski vs angielski.

Pierwszym krokiem do zrozumienia podobieństw i różnic między językiem polskim a angielskim jest analiza ich struktury językowej. Oba języki mają unikalne elementy, które decydują o ich specyfice, ale też – co może zaskoczyć – znajdziemy między nimi wiele wspólnych punktów.

Język polski charakteryzuje się bogactwem form gramatycznych. Posiada siedem przypadków, trzy liczby (pojedynczą, mnogą i niektóre rzeczowniki mają formę podwójną), a także szczegółowo zróżnicowany system czasów. Istotną cechą jest także bogactwo słownictwa, zwłaszcza w dziedzinie słów pochodnych. Polski to język fleksyjny, co oznacza, że formy wyrazów zmieniają się w zależności od ich roli w zdaniu.

Z drugiej strony, język angielski jest znacznie prostszy pod względem struktury gramatycznej. Wyróżniają go przede wszystkim czasy, które są bardziej skomplikowane i różnorodne niż w języku polskim. Angielski jest językiem analitycznym, co oznacza, że rola wyrazów w zdaniu zależy głównie od ich pozycji, a nie od formy, jak w języku polskim.

Jednakże, mimo tych różnic, znajdziemy też pewne podobieństwa. Na przykład, w obu językach występują takie same kategorie gramatyczne, takie jak rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek itp. Ponadto, oba języki mają alfabet oparty na systemie łacińskim, chociaż z różnymi zestawami liter.

Rozumienie struktury języka to klucz do efektywnego tłumaczenia. Dla tłumacza polsko-angielskiego, zrozumienie tych różnic i podobieństw jest fundamentem umiejętności przekładu treści z jednego języka na drugi, zachowując przy tym jej prawdziwe znaczenie i kontekst.

język angielski

Gramatyka – podobieństwa i różnice.

Gramatyka jest rdzeniem każdego języka, definiującym, w jaki sposób komunikujemy nasze myśli i idee. Zarówno język polski, jak i angielski mają unikalne zasady gramatyczne, które wpływają na to, jak formułowane są zdania. Zrozumienie tych zasad, ich podobieństw i różnic jest niezbędne dla każdego tłumacza.

Jednym z najbardziej oczywistych różnic między angielskim a polskim jest system czasów. Angielski ma aż dwanaście czasów, które służą do precyzyjnego określania, kiedy coś się dzieje, podczas gdy polski ma tylko cztery. Na przykład, angielski rozróżnia pomiędzy „I ate” (jadłem – przeszłość dokonana) a „I have eaten” (zjadłem – przeszłość niedokonana), co w polskim jest wyrażane za pomocą jednego czasu przeszłego.

Jednakże, polski ma swoją własną złożoność w postaci systemu przypadków. W języku polskim istnieje siedem przypadków, które zmieniają formę rzeczowników, przymiotników i liczebników w zależności od ich roli w zdaniu. Z kolei angielski ma tylko jeden przypadek (genitive case), używany do pokazywania posiadania, np. „John’s book„.

Wśród podobieństw znajduje się natomiast fakt, że oba języki posiadają trzy rodzaje gramatyczne: męski, żeński i nijaki. W obu językach rodzaj jest zazwyczaj określany na podstawie końcówek słów, choć są wyjątki od tej reguły.

Mimo tych i wielu innych różnic, zrozumienie gramatyki obu języków jest kluczowe dla skutecznego tłumaczenia. Nie chodzi tu tylko o przekładanie słów, ale o przekazanie ich prawdziwego znaczenia w kontekście. Jak mówi przysłowie – diabeł tkwi w szczegółach, a te szczegóły często są zakodowane w gramatyce. Dlatego dla tłumacza polsko-angielskiego gruntowna znajomość gramatyki obu języków jest niezbędna.

Słownictwo. Czy Wszystko Jest Takie Samo?

Słownictwo to kolejny istotny aspekt, na który warto zwrócić uwagę podczas porównywania języka polskiego i angielskiego. Każdy język ma swój unikalny zbiór słów i wyrażeń, które często odzwierciedlają kulturę i historię kraju, z którego pochodzi.

W przypadku polskiego i angielskiego, choć wiele słów wydaje się różnić jak noc i dzień, znajdziemy również wiele „fałszywych przyjaciół” – słów, które wyglądają lub brzmią podobnie, ale mają zupełnie inne znaczenia. Na przykład, polskie słowo „aktualny” nie oznacza tego samego co angielskie „actual„. W języku angielskim „actual” oznacza „rzeczywisty„, a nie „obecny” czy „bieżący„, jak w polskim. Zrozumienie tych subtelnego rodzaju różnic jest kluczowe dla tłumacza.

Co więcej, niektóre koncepcje są trudne do przetłumaczenia z jednego języka na drugi ze względu na różnice kulturowe. Na przykład, angielskie słowo „privacy” nie ma bezpośredniego odpowiednika w języku polskim, które oddawałoby wszystkie jego konotacje.

Mimo to, nie brakuje słów, które są bardzo podobne w obu językach, zwłaszcza tych pochodzących z łaciny. Przykładowo, „information” w języku angielskim to „informacja” po polsku, „education” to „edukacja„, „university” to „uniwersytet” itp.

Słownictwo, podobnie jak gramatyka, jest fundamentem języka. Każde słowo niesie ze sobą pewien ładunek znaczeniowy, a różnice w słownictwie między językiem polskim a angielskim mogą prowadzić do nieporozumień. Zadaniem tłumacza polsko-angielskiego jest nie tylko przekładanie słów, ale przede wszystkim przekazywanie ich prawdziwego znaczenia.

Wyzwania stojące przed tłumaczem polsko-angielskim.

Tłumaczenie między językiem polskim a angielskim to zadanie, które stawia przed specjalistami szereg wyzwań. Każdy tłumacz musi zmierzyć się z różnicami gramatycznymi, słownictwem, a także kulturowymi niuansami, które wpływają na proces tłumaczenia.

Jednym z głównych wyzwań jest na pewno złożoność gramatyczna języka polskiego, w porównaniu do znacznie prostszego systemu gramatycznego języka angielskiego. Przypadki, liczby i czasy w języku polskim mogą stanowić trudność dla tłumaczy, zwłaszcza dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z tym językiem.

Kolejnym wyzwaniem jest właściwe przetłumaczenie „fałszywych przyjaciół” – słów, które brzmią lub wyglądają podobnie w obu językach, ale mają zupełnie różne znaczenia. Tłumacz musi być na bieżąco z tymi różnicami, aby uniknąć nieporozumień.

Ważnym elementem jest również zrozumienie kontekstu kulturowego. Często istnieją wyrażenia, które mają sens tylko w danym języku i nie mają bezpośredniego odpowiednika w drugim. Przykładem może być angielski idiom „kick the bucket„, który w dosłownym tłumaczeniu na polski brzmi „kopnąć wiadro„, ale w rzeczywistości oznacza „umrzeć„.

Na koniec warto wspomnieć, że w przypadku tłumaczeń pisemnych, wielkim wyzwaniem może być styl i ton przekazu. Często dany tekst, np. marketingowy, ma na celu wywołać określone emocje czy reakcje u odbiorcy. Tłumacz musi być w stanie przekazać te same informacje, emocje i intencje w innym języku, zachowując jednocześnie wierność oryginału.

Dlaczego tłumaczenie dosłowne nie zawsze działa.

Praca tłumacza polsko-angielskiego wymaga nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także umiejętności interpretacji i adaptacji treści. Jednym z najczęstszych błędów popełnianych podczas tłumaczenia jest stosowanie dosłownego tłumaczenia – podejścia, które zwykle prowadzi do niezrozumiałych lub niepoprawnych rezultatów.

Przykładowo, idiomatyczne wyrażenia, takie jak polskie „trzymać kogoś na oku” lub angielskie „keep an eye on someone„, nie mogą być tłumaczone dosłownie. Dosłowne tłumaczenie angielskiego idiomu na polski dałoby „trzymać oko na kimś„, co oczywiście nie ma sensu w języku polskim. Tłumacz musi więc znać odpowiednie idiomatyczne wyrażenia w obu językach, aby przekład był poprawny i naturalny dla odbiorcy.

Podobnie, istnieje wiele słów i fraz, które mają specyficzne konotacje w jednym języku, ale nie mają bezpośredniego odpowiednika w drugim. Na przykład, angielskie słowo „privacy” ma szereg konotacji, które nie są łatwo przekładalne na język polski. W takim przypadku, tłumacz musi zdecydować, jak najlepiej przekazać znaczenie tego słowa w danym kontekście.

Również kulturowe różnice mogą stanowić wyzwanie. Pewne zwyczaje, tradycje, a nawet specyficzne dla danego kraju dowcipy mogą być trudne do przetłumaczenia, ponieważ nie istnieją w drugim języku. Tłumacz musi więc być na bieżąco z kulturą obu krajów, aby poprawnie interpretować i przekazywać takie niuanse.

Tłumaczenie dosłowne rzadko jest skuteczne, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z różnicami kulturowymi, idiomaticznymi wyrażeniami lub specyficznymi dla danego języka zwrotami. Klucz do skutecznego tłumaczenia leży w zrozumieniu kontekstu, adaptacji, a nie dosłownym przekładzie, oraz w ciągłym uczeniu się i rozumieniu obu kultur.

Kulturowe niuanse i ich wpływ na tłumaczenie.

Kiedy mówimy o tłumaczeniu, nie możemy pominąć wpływu kultury. Tłumacz polsko-angielski musi bowiem uwzględniać kulturowe niuanse, które mają decydujący wpływ na ostateczny przekład. Każdy język jest silnie zakorzeniony w kulturze, której jest częścią, a słowa często niosą za sobą więcej znaczeń niż tylko ich dosłowne tłumaczenie.

Załóżmy, że tłumaczymy polską książkę dla angielskiego czytelnika. W książce pojawia się fraza „Polska B„, która dla Polaka jest natychmiast zrozumiała jako odniesienie do mniej rozwiniętych, wiejskich obszarów kraju. Jednak dla kogoś, kto nie jest zaznajomiony z polską kulturą i historią, to wyrażenie może być całkowicie nieznane. Tłumacz musi więc znaleźć sposób na przekazanie tego kontekstu w tłumaczeniu.

Podobnie, polskie przysłowia i idiomy często nie mają bezpośrednich odpowiedników w języku angielskim. Weźmy na przykład polskie powiedzenie „Nie mój cyrk, nie moje małpy„, które oznacza, że dana osoba nie chce brać odpowiedzialności za problemy, które nie są jej. W języku angielskim nie ma bezpośredniego odpowiednika tego idiomu, dlatego tłumacz musi użyć kreatywności, aby przekazać ten sam sens.

Z drugiej strony, istnieją aspekty kultury angielskiej, które są trudne do przekładu na język polski. Na przykład, angielskie zwroty grzecznościowe, takie jak „please” i „thank you„, są używane znacznie częściej niż ich polskie odpowiedniki. Tłumacz musi zdecydować, jak najlepiej przekazać tę grzeczność w języku polskim, nie przekształcając jednocześnie tekstu w niezrozumiały dla Polaków.

Kulturowe niuanse i ich wpływ na tłumaczenie to fascynujące zagadnienie, które pokazuje, jak tłumaczenie to coś więcej niż tylko przekładanie słów z jednego języka na drugi. To sztuka zrozumienia i przekazywania znaczeń, kontekstu i kulturowych odniesień, które niosą ze sobą słowa. Dlatego też tłumacz polsko-angielski musi być nie tylko ekspertem w obu językach, ale też posiadaczem głębokiego zrozumienia obu kultur.

Na przykład, humor to kolejny aspekt, który stanowi wyzwanie dla tłumaczy. Dowcipy często opierają się na grach słów, kontekście kulturowym i innych subtelnym elementach, które są trudne do przekazania w innym języku. Tłumacz musi być na tyle biegły i kreatywny, aby znaleźć sposób na przekazanie humoru tak, aby był zrozumiały dla odbiorców w innym języku.

Nawet w biznesie, rozumienie kultury może mieć kluczowe znaczenie dla skutecznego tłumaczenia. Na przykład, sposób prowadzenia negocjacji, podejście do hierarchii w miejscu pracy, czy poziom formalności w komunikacji, mogą różnić się pomiędzy kulturami polską i angielską. Dlatego tłumaczenia biznesowe powinny zawsze uwzględniać te niuanse, aby przekaz był właściwie zrozumiany i nie prowadził do nieporozumień.

Podsumowując, wpływ kultury na tłumaczenie jest znaczący i nie można go zignorować. Tłumacz polsko-angielski musi nie tylko znać słowa i gramatykę obu języków, ale musi również rozumieć kulturowe konteksty, które wpływają na znaczenie tych słów.

Biuro Tłumaczeń Advance

Podsumowanie. Zrozumieć język – klucz do skutecznego tłumaczenia.

Podsumowując naszą podróż przez zaskakujące podobieństwa i różnice między językiem polskim a angielskim, jedno jest pewne: zrozumienie języka to klucz do skutecznego tłumaczenia. Tłumacz, który zna tylko słowa i reguły gramatyczne, może nie być w stanie w pełni przekazać znaczenia tekstu. Zrozumienie kultury, kontekstu i niuansów, które niosą ze sobą słowa, to fundamentalna umiejętność każdego dobrego tłumacza.

Zobaczyliśmy, jak struktura, gramatyka i słownictwo obu języków mają swoje unikalne cechy. Czy to polska gramatyka, która jest znacznie bardziej złożona i szczegółowa, czy angielskie słownictwo, które ma więcej synonimów i tonów. Każda z tych cech wpływa na sposób, w jaki tłumaczymy między tymi dwoma językami.

Omówiliśmy również wyzwania stojące przed tłumaczem polsko-angielskim, takie jak problem z dosłownym tłumaczeniem i kulturowymi niuansami. Uświadomiliśmy sobie, że tłumaczenie to nie tylko zamiana słów z jednego języka na drugi, ale także przekładanie znaczeń, idiomów, a nawet humoru i grzeczności.

Podkreśliliśmy, że dla tłumacza niezwykle ważne jest zrozumienie kultury obu języków, ponieważ kultura mocno wpływa na język i na to, jak ludzie go używają. Bez tego zrozumienia tłumaczenie może stracić na swojej autentyczności i precyzji.

Pamiętaj, że tłumacz polsko-angielski to nie tylko lingwista, ale także kulturoznawca, badacz i artysta, który tka mosty między językami i kulturami.

Autor wpisu

Advance MK